"Zmora" polityków w serwisie X. Kto odpowiada za Community Notes?

Community Notes (CN), czyli notatki społeczności, to funkcja wprowadzona w X (dawniej Twitter) w celu poprawy jakości publikowanych w serwisie treści. Informacje kontekstowe mogą weryfikować publikacje na przykład pod kątem prawdziwości – tutaj CN ma przyczyniać się do zwalczania dezinformacji. Dodatkowe konteksty przydają się także do uzupełnienia informacji z krótkich wpisów.

Notatki społeczności, funkcjonujące najpierw od 2021 roku jako Birdwatch, zostały upowszechnione pod obecną nazwą w październiku dwa lata później.  

Elonowi Muskowi najwyraźniej zależy na transparentności funkcji – jej algorytm został w otwartym źródle w serwisie GitHub, wraz z danymi, które go zasilają.  

„Notatki społeczności mają na celu stworzenie lepiej poinformowanego świata przez umożliwienie ludziom na X wspólnego dodawania kontekstu do potencjalnie mylących postów” – tak definiują Community Notes twórcy.

Elon Musk: Bojkot reklamodawców zabije platformę X

Czym właściwie są Community Notes? 

- Moim zdaniem mylnie jest postrzegać i nazywać Community Notes usługą „Fact Checkingową”, ponieważ bazuje on na opiniach użytkowników, a nie zawodowych moderatorów czy community managerów. Poza tym argumenty to nie fakty. Organizacje Fact Checkingowe nie są też anonimowe, a oceniający w omawianej usłudze zachowują anonimowość, by nie narażać się na reperkusje społeczne – wskazuje w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Mikołaj Nowak, partner Studia Iskrzenie i ekspert marketingu internetowego.

Kto właściwie publikuje informacje kontekstowe pod poszczególnymi wpisami? Członkowie rekrutują się sami spośród aktywnych użytkowników X i muszą spełnić kilka warunków.

- Podstawa, to konto na Twitterze/X. Kolejną rzeczą jest utrzymywanie treści w zgodzie z platformą oraz jej zasadami. Zarejestrować się w programie Community Notes, więcej szczegółów na koncie X @CommunityNotes. Co warto wiedzieć? X może stosować pewne kryteria wyboru np. długość obecności na platformie, aktywność konta, czy brak historii łamania zasad Twittera, aby upewnić się, że uczestnicy programu są wiarygodni i jakościowi – wyjaśnia Błażej Serwotka, senior digital marketing specialist w Tigers.

Mikołaj Nowak zwraca uwagę na jeden z punktów w opisie funkcji, opisanych przez X. „To nie my decydujemy o tym, które uwagi są wyświetlane — robią to użytkownicy”. Można to odczytywać jako "zwrócenie" lub też "oddanie" spraw w ręce samych użytkowników – ocenia ekspert.

- "Sprawy" te są również odpowiedzialnością za pojawiające się w serwisie treści. W świecie, w którym odpowiedzialność jest odczuwana i postrzegana jako "gorący kartofel" przerzucany z rąk do rąk, mechanika oparta na weryfikacji przez społeczność budzi moje zastrzeżenia. Poza tym użytkownicy nie mają obowiązku, by pozostać obiektywnymi wobec treści, które oceniają. X zapewnia jednak, że mechanizm został tak dopracowany, by obawy te eliminować – mówi portalowi Wirtualnemedia.pl Mikolaj Nowak.

Notatki społeczności fact-checkingiem wpisów polityków

W polskiej wersji X często informacje kontekstowe pojawiają często pod postami polityków czy dziennikarzy – i najczęściej stanowią swoisty fact-checking podawanych twierdzeń.

Nieoficjalnie według wstępnych wyliczeń służb, na demonstracji było około 500 tys ludzi

— Tomasz Sakiewicz (@TomaszSakiewicz) January 11, 2024

 Nie wszystkim politykom odpowiada to, że członkowie społeczności dodają do ich wypowiedzi kontekst. - Grupa kłamliwych trolli próbuje opanować w Polsce serwis X (dawny Twitter) atakując polityków PiS przy pomocy tzw. „notek społecznościowych”. Narzędzie @CommunityNotes mające służyć weryfikacji danych samo stało się źródłem szerzenia fakenews. - oświadczyła na X była premier Beata Szydło.

Grupa kłamliwych trolli próbuje opanować w Polsce serwis X (dawny Twitter) atakując polityków PiS przy pomocy tzw. „notek społecznościowych”. Narzędzie @CommunityNotes mające służyć weryfikacji danych samo stało się źródłem szerzenia fakenews.  

Popatrzmy jak to działa chociażby… pic.twitter.com/hW1bmP06wN

— Beata Szydło (@BeataSzydlo) December 10, 2023

Community Notes okazują się także przydatne w reklamach – poniżej przykład kontekstu, który wyjaśnia, że promowany produkt nie działa tak, jak na pokazanym filmie.

W innych przypadkach kontekst pomaga zrozumieć treść – jak w poniższym filmie, na pierwszy rzut oka pokazującym nietypowo zachowującą się parlamentarzystkę z Nowej Zelandii. Dzięki Community Notes wiemy, że to standardowy styl komunikacji w jej grupie etnicznej.

Co zostanie opatrzone notą społeczności?

Jak wybierane są wpisy, do których zamieszcza się Community Notes? Eksperci mówią, że to zawsze kolektywny wybór członków społeczności Notes. - Po dodaniu notatki przez użytkownika, inni uczestnicy programu mogą ocenić jej przydatność. Głosują oni, czy notatka jest pomocna i czy dostarcza odpowiedniego kontekstu. Czasami takie głosowanie pojawia się właśnie pod treścią. Kolejną rzeczą jest po prostu algorytm, który sam automatycznie wybiera – tłumaczy  Błażej Serwotka z Tigers.

Mikołaj Nowak wyjaśnia: Jeżeli zapisaliśmy się do uczestnictwa w tym programie, to w opcjach każdego wyświetlanego nam x-posta (dawniej: tweeta) pojawi nam się funkcja "Dodaj uwagę w ramach programu Uwagi Społeczności". Wcześniej musimy jednak uzyskać wymaganą wartość ratingową; by ją podbić powinniśmy oceniać (weryfikować) uwagi innych - to system współzależny. Kiedy nasz wartość ratingowa wzrośnie będziemy mogli dzielić się uwagami / notatkami. Ta stopniowość ma za zadanie oswoić użytkownika z programem, by wykluczyć pomyłki.

Z pewnością niektórzy użytkownicy X chcieliby, aby konteksty dodawane pod ich wpisami zostały usunięte lub zmienione. Czy serwis daje taką możliwość? Tu także głos decydujący należy do członków społeczności Community Notes. Zasada jest prosta – jeśli dana notatka wprowadza w błąd, po poddaniu ocenie może zniknąć.

- To daje mi wniosek, że Community Notes w rzeczywistości może okazać się bardziej usługą "checkingową", niż "fact checkingową". Z tego, co wiem program nie obejmuje procedury odwołania się od decyzji społeczności działającej w omawianej usłudze – komentuje Mikołaj Nowak.

Na tym etapie działania funkcji X nie podaje, pod iloma wpisami pojawiły się Community Notes ani jakiego rodzaju treści dotyczą.

- Da się jednak wyciągnąć średnią z własnych obserwacji. Najczęściej CN, dostają posty polityczne, teksty bez kontekstu oraz lub reklamy wprowadzające w błąd – ocenia dla Wirtualnemedia.pl Błażej Serwotka, senior digital marketing specialist w Tigers.

Obserwację tę podziela tez Mikołaj Nowak. - Bardzo wiele treści, moim zdaniem ponad 50%, dotyczyło polskiej polityki. Nie dziwi mnie to, ponieważ usługę testowałem z terytorium Polski – mówi nam twórca Studia Iskrzenie.