W czasie pandemii koronawirusa dwie trzecie Polaków ogranicza zakupy. 15 proc. boi się utraty pracy

Według deklaracji badanych 15% osób spośród obecnie pracujących spodziewa się utraty zatrudnienia. Obawa ta  - lub jej perspektywa - najmocniej dotyka osoby w wieku 18-24 lata (26% z nich spodziewa się zwolnienia).

Jest to wypadkową kilku czynników. Po pierwsze jest to grupa wiekowa, w której znacznie częściej (w porównaniu do pozostałych grup) deklarowana jest praca na umowach cywilnoprawnych (17% badanych, średnia dla całej grupy to 11%). Po drugie jest to grupa wchodząca na rynek pracy, wykonująca często proste zadania, a cięcie tych etatów może być dla firm stosunkowo mało bolesne. Do tego dochodzi jeszcze sama struktura umów o pracę, gdzie okres wypowiedzenia determinowany jest długością trwania umowy, co pozwala relatywnie łatwiej zwolnić osoby o najkrótszym stażu pracy.

Ok. 30% osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych spodziewa się zwolnienia. Dla porównania, przy umowie o pracę obawy te dotyczą 12% pracowników etatowych.

Zwolnienie z pracy nie jest tylko perspektywą - dotknęło ono już część pracowników. Wśród osób niepracujących (36% ogółu badanych), 16% pracowało przed epidemią koronawirusa, ale straciło pracę po jej wybuchu. Oznaczałoby to spadek zatrudnienia o ok. 900 tys. etatów.

Sytuacja ta dotknęła wszystkie grupy wiekowe, choć w najmniejszym stopniu pracowników w średnim wieku – to osoby o najbardziej ustabilizowanej sytuacji na rynku pracy. Największy udział osób, które straciły pracę z powodu koronawirusa, jest w grupie 18-24 lata (19% ogółu zatrudnionych w tej grupie), co przełożyło się też na ich ocenę perspektyw zatrudnienia.

Obecna sytuacja wprost przekłada się na zakupy Polaków. Widać to w danych o sprzedaży detalicznej (w ubiegłą środę GUS podał, że sprzedaż w cenach stałych spadła w marcu o 9% r/r). Widać też w odpowiedziach ankietowanych na pytanie czy zamierzają ograniczyć zakupy tylko do tych, które są niezbędne do codziennego funkcjonowania.

Sprzedaż prasy i książek spadła w marcu o 21 proc., a odzieży o 50 proc. Skokowy wzrost udziału e-commerce

Średnio 66% badanych deklaruje mniejsze zakupy. Deklaracje ograniczenia wydatków są częstsze w grupie spodziewających się zwolnień (blisko 80% z nich deklaruje niższe wydatki). Osoby, które stabilnie oceniają swoje perspektywy zatrudnienia, także jednak deklarują znaczące ograniczenie zakupów (63% badanych).

Planowane ograniczenie zakupów można też powiązać z oceną osobistej sytuacji finansowej w ostatnim badaniu koniunktury konsumenckiej GUS. 80% badanych oceniało, że obecna sytuacja epidemiologiczna stanowi duże lub przeciętne zagrożenie dla osobistej sytuacji finansowej. Podobnie więc jak w badaniu na panelu Ariadna, dotyka to zdecydowanie szerszej grupy niż tylko osób spodziewających się utraty pracy.

Badanie zostało zrealizowane przez agencję Maison&Partners na zlecenie ekonomistów mBanku, na panelu badawczym Ariadna, w dniach 17-20 kwietnia 2020 r., metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview). Próba ogólnopolska licząca N=1093 osób w wieku od 18 lat wzwyż. Struktura próby dobrana wg reprezentacji w populacji dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania.