Rządowe Centrum Bezpieczeństwa do likwidacji. Co dalej z alertami RCB?

Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt nowelizacji ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej, autorstwa resortu spraw wewnętrznych i administracji.  

Celem noweli ma być "wzmocnienie roli organów administracji publicznej celem zwiększenia efektywności działań na rzecz ochrony ludności". Nowe przepisy mają wzmocnić rolę Prezesa Rady Ministrów, ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz wojewodów, "nie tylko w odniesieniu do sfery zarządzania kryzysowego w sytuacji niecierpiącej zwłoki, lecz także ochrony ludności i obrony cywilnej" - czytamy w opisie projektu. Premier ma przejąć odpowiedzialność za ochronę ludności, oceniać stan sytuacji kryzysowej. Premierowi podlegać będzie Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego.

W nowelizacji zostaną doprecyzowane zostanie rola i zakres zadań pozostałych organów ochrony ludności - na szczeblu centralnym i lokalnym.

RCB do likwidacji. Co z alertami?

Zmiany zakładają także utworzenie Służby Dyżurnej Państwa (SDP), podległej MSWiA. Kolejną zmianą będzie likwidacja Rządowego Centrum Bezpieczeństwa - jednostka w ocenie autorów projektu nie spełnia ona oczekiwań w zakresie zarządzania kryzysowego.

"Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że Rządowe Centrum Bezpieczeństwa nie stanowi oczekiwanego wsparcia działań organów państwa w walce z negatywnymi skutkami gwałtownych zjawisk atmosferycznych czy w obliczu pandemii. Państwowa jednostka budżetowa nie wykazuje wystarczającej inicjatywy w zakresie informowania najważniejszych osób w państwie o bieżącej sytuacji i nie stanowi oczekiwanego spoiwa na poziomie centralnym, a także w relacji administracja centralna – administracja terenowa w odniesieniu do wymiany informacji i koordynacji działań" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

To z RCB do obywateli w ostatnich latach płynęły SMS-y z alertami dotyczącymi bezpieczeństwa. Powiadomienia ostrzegają na przykład przed gwałtownymi zjawiskami pogodowymi.

Alerty dotyczyły jednak w ostatnich miesiącach nie tylko kwestii ściśle powiązanych z ochroną ludności. Za pośrednictwem alertu RCB informowano na przykład o zmianie standardu nadawania telewizji. W 2020 roku alertami RCB przypominano o wyborach prezydenckich.

Kiedy wybuchała pełnoskalowa wojna w Ukrainie, rząd wysłał alert dotyczący masowej dezinformacji w internecie.

Alerty RCB wprowadzono w 2018 roku.

Rządowe aplikacje

Nowelizacja wprowadza też nowe zobowiązanie dla sprzedawców smartfonów. Będą musieli instalować na urządzeniach mobilnych rządowe aplikacje - Regionalnego Systemu Ostrzegania (RSO) i Alarm112.

Aplikacja RSO ma publikować ostrzeżenia meteorologiczne, drogowe czy dotyczące poziomu zbiorników wodnych. Z kolei w  Alarm112  obywatele będa mogli szybko powiadomić o zagrożeniu służby mundurowe i ratownicze.

Zadania RCB ma przejąć Regionalny System Ostrzegania (RSO). Jednostka otrzyma także uprawnienie do informowania obywateli o zagrożeniach za pomocą alertów SMS.

Na potrzeby realizacji zadań określonych w ustawie powstanie także Fundusz Ochrony Ludności, złożony z funduszu centralnego, podległego ministrowi spraw wewnętrznych oraz z funduszy wojewódzkich, których dysponentami będą poszczególni wojewodowie.

Projektowana ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2023 roku.