Niedużak: skutki brexitu dla polskiej gospodarki trudno na razie określić

Jak powiedział PAP wiceminister rozwoju, pracy i technologii Marek Niedużak w związku z wyjściem Wielkiej Brytanii z UE zmiany w wymianie handlowej pomiędzy Unią Europejską i Wielką Brytanią są nieuniknione.

"Wyjście uregulowane, z zawarciem umowy z Wielką Brytanią, obniża koszty dla przedsiębiorców bo np. nie będą stosowane cła we wzajemnym obrocie. Ale przywrócono granicę celną, a to z kolei oznacza konieczność dokonania odpraw i wszelkich związanych z tym formalności" - zauważył. Zwrócił uwagę, że dotychczasowa wymiana na rynku wewnętrznym została zastąpiona importem i eksportem.

Od stycznia Wielka Brytania nie jest już bowiem członkiem jednolitego rynku i unii celne

Od 1 stycznia Wielka Brytania nie jest już bowiem członkiem jednolitego rynku i unii celnej, przestanie być związana unijnymi regulacjami, co zmienia ramy prawne dla relacji polskich firm z brytyjskim rynkiem. "Z przywilejami wolnego handlu, udziału w rynku wewnętrznym, wiążą się również obowiązki i określone zasady. Wieloletniego dorobku rynku wewnętrznego nie zastąpi więc nawet szeroka umowa handlowa" - zaznaczył.

Niedużak przypomniał, że 24 grudnia Wielka Brytania i Unia Europejska zawarły porozumienie o wzajemnych relacjach po zakończeniu okresu przejściowego po brexicie. Dzięki temu od nowego roku nie ma w handlu między nimi ceł ani innych zakłóceń, co uderzyłoby w obie strony.

Wiceszef MRPiT podkreślił, że faktyczne skutki zakończenia okresu przejściowego dla gospodarki UE i Polski trudno jest na razie określić. Wskazał, że wiele zależy od stopnia dostosowania przedsiębiorców do nowych wymogów administracyjnych związanych z wymianą handlową z Wielką Brytanią, "jak również od nawiązania nowych, alternatywnych łańcuchów dostaw, czy też poszukiwania rynków alternatywnych".

"Niewątpliwie brexit pociąga za sobą straty dla naszej gospodarki. Wynegocjowane z Wielką Brytanią porozumienie obejmuje m.in. kwestie handlowe, elementy współpracy w zakresie bezpieczeństwa, zabezpieczenia społecznego, energetyki, rybołówstwa tj. współpracy na wielu polach i w różnych dziedzinach" - zaznaczył.

Zwrócił uwagę, że osiągnięte porozumienie w zakresie wymiany handlowej, ureguluje m.in. kwestie tzw. reguł pochodzenia i preferencji taryfowych oraz inne aspekty regulacyjne dot. wymiany towarowej, tak jak np. kwestie dopuszczenia towarów do obrotu. "Wszystko to może wpłynąć na minimalizację zaburzeń wymiany handlowej z Wielką Brytanią i zmniejszenie strat dla polskiej gospodarki" - ocenił.

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii to bez wątpienia strata dla jednolitego rynku

Jak przyznał wiceminister, wyjście Wielkiej Brytanii z Unii to bez wątpienia strata dla jednolitego rynku, związane z tym utrudnienia dla wymiany handlowej i bezpośrednie dla przedsiębiorców. "Ale Wielka Brytania jest i pozostanie ważnym partnerem tak dla Unii, jak i dla Polski" - podkreślił.

Przypomniał, że po 10 miesiącach 2020 r. wartość wymiany towarowej pomiędzy Polską a Wielką Brytanią wyniosła 65,9 mld zł. (15 mld euro), klasyfikując Wielką Brytanię jako trzeciego największego pod względem wielkości odbiorcę polskiego eksportu (eksport do WB wyniósł 48,7 mld zł, 5,7 proc. udziału).

Wielka Brytania jest ponadto drugim pod względem wielkości, za Niemcami, odbiorcą polskich produktów rolno-spożywczych. Do brytyjskich sklepów trafia ok. 9 proc. polskiego eksportu z sektora rolno-spożywczego, tj. 11,2 mld zł po 10 miesiącach 2020 r. W skali rocznej, wg danych za 2019 r. obroty towarowe z Wielkiej Brytanii sięgnęły 84,5 mld zł (19,7 mld euro), w tym eksport do tego kraju – 61,2 mld zł (14,2 mld euro).

Wielka Brytania jest też ważnym odbiorcą polskich usług - drugim po Niemczech w 2019 r. W 2019 r. przychody z tytułu eksportu usług na ten rynek wyniosły blisko 21,1 mld zł., co stanowiło 7,8 proc. udziału w skali kraju. Jeżeli chodzi o sektor usług, to trzy pierwsze miejsca w eksporcie z Polski do Wielkiej Brytanii zajęły w 2019 r. usługi w zakresie zarządzania biznesem, telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne oraz transportowe.

W zakresie towarów eksportowych do Wielkiej Brytanii dominują produkty ogólnie rozumianego sektora maszynowego, części motoryzacyjne, meble, wyroby z drewna, kosmetyki, chemikalia, ale też artykuły rolno-spożywcze, mięso, w tym znaczny udział mięsa drobiowego oraz wiele innych. Skala spadku wymiany handlowej dla każdego z sektorów będzie zależała przede wszystkim od scenariusza przyszłych relacji.

Niedużak zaznaczył, że ministerstwo prowadzi od kilku lat działania informacyjne mające przygotować przedsiębiorców do skutków brexit’u. "Świadomość tych skutków znacznie wzrosła. Mamy nadzieję, że przedsiębiorcy sprostają dodatkowym wymogom, podejmą stosowne środki dostosowawcze mające na celu minimalizację trudności wynikających z końca okresu przejściowego" - powiedział. Dodał, że od 2016 r, czyli od wyników referendum w Wielkiej Brytanii resort prowadzi spotkania z organizacjami pracodawców, związkami, organizacjami branżowymi, w tym briefingi i webinaria. "Prowadzimy specjalną stronę internetową www.brexit.gov.pl, gdzie zamieszczamy aktualne informacje zarówno z Komisji Europejskiej, jak i Wielkiej Brytanii. Znajdziemy tam informacje zarówno dla przedsiębiorców, jak i obywateli" - przypomniał. Dodał, że szczegółowe pytania dot. brexitu można przesyłać na adres email brexit@mr.gov.pl. "Odpowiedzi opracowywane są we współpracy z ekspertami z innych resortów" - dodał. odpowiadamy na wszystkie pytania.

MRPiT, jak powiedział Niedużak, współpracuje też z administracjami Francji, Belgii czy Holandii w zakresie wszelkich informacji, potrzebnych przedsiębiorcom dotyczących warunków korzystania z infrastruktury granicznej i portowej w tych państwach.

Proces wychodzenia Wielkiej Brytanii z UE zaczął się ponad 4 lata temu, gdy w referendum - wbrew niemal wszystkim sondażom - za wystąpieniem z UE opowiedziało się 52 proc. Brytyjczyków. Od tego czasu dwukrotnie zmienił się premier Zjednoczonego Królestwa i dwukrotnie przekładano termin wyjścia. Formalnie Wielka Brytania opuściła UE 31 stycznia 2020 r., ale do końca okresu przejściowego, czyli do 31 grudnia 2020 r., związania była unijnymi przepisami.