Prognoza ZUS – nie dla idiotów


środa 10/03/2010

Jak co roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych opublikował prognozę wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jej wyniki odbiły się szerokim echem w mediach, jednak ich interpretacja nie zawsze była właściwa, dlatego pozwalam sobie przedstawić kilka wyjaśnień.

ZUS zobowiązany jest do sporządzania prognoz aktuarialnych na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Prognozy opracowywane są w kontekście obowiązującego prawa a ich wyniki zależą w sposób zasadniczy od prognozy sytuacji demograficznej (projektowanej przez Główny Urząd Statystyczny) oraz od parametrów makroekonomicznych takich jak: stopa bezrobocia, wskaźnik realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, ściągalność składek itp. W prognozie na lata 2011-15 założenia przyjęto zgodnie z Programem Konwergencji opracowanym przez Ministerstwo Finansów. 

Z zaprogramowanych w ten sposób obliczeń wynika, że w ciągu najbliższych pięciu lat Fundusz Ubezpieczeń Społecznych będzie wymagał dofinansowywania ze źródeł innych niż składki kwotą około 70 mld złotych rocznie. Kwota dotacji utrzymuje się na stałym poziomie, co świadczy o stabilności prognozowanej sytuacji systemu. 

Łączenie kwot dotacji z całego pięciolecia i doszukiwanie się ogromnej „dziury” w systemie jest błędem i niczemu nie służy. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych jako państwowy fundusz celowy musi się bilansować w ramach jednego okresu kalendarzowego. Nie ma możliwości przenoszenia jego wydatków na następny rok, tak jak i nie przenosi się wpływów, a więc i dotacji.

Prognozy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są jednym z wielu elementów tzw. informacji zarządczej, wykorzystywanych do oceny i kreowania polityki społecznej państwa na poziomie rządu i parlamentu. Prognozy są papierkiem lakmusowym dynamicznie zmieniającego się świata w którym żyjemy. Po odpowiedniej analizie można z nich wyczytać generalny trend demograficzny, z którym muszą mierzyć się wszystkie systemy emerytalne na świecie: starzenie się społeczeństw i wyzwanie jakie stanowi zwiększająca się liczba osób w wieku poprodukcyjnym w stosunku do pracujących.

Wydłużanie się średniej trwania życia (a według danych GUS od początku lat 90. średnia w Polsce wydłużyła się o 5 lat) bezpośrednio wiąże się z wydłużaniem się okresu pobierania świadczeń emerytalnych, co w efekcie zwiększa obciążenie dla systemu emerytalnego. W tym samym czasie zmniejszony przyrost naturalny powoduje kurczenie się grupy osób zasilających ten system swoimi składkami. I nie ma tu niczyjej winy. Można się z tym tylko pogodzić i próbować prowadzić mądrą politykę, która pozwoli łagodzić skutki tej sytuacji.

Mądra polityka oznacza m.in. dostosowywanie reguł funkcjonowania systemu emerytalnego do uwarunkowań, w których przychodzi mu funkcjonować. Z najnowszego raportu Międzynarodowego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Społecznego (ISSA), opublikowanego w zeszłym tygodniu w Warszawie, wynika że Polska ma jeden z najzdrowszych systemów emerytalnych w Europie. Dzięki przeprowadzonym w 1999 r. głębokim reformom, polski system w niedługim czasie zacznie zwiększać swoją efektywność, by w okolicach 2060 r. całkowicie się zbilansować.

Nie można tego powiedzieć na przykład o systemie greckim. Dzisiaj wprawdzie emeryci dostają tam najwyższe w porównaniu do pensji świadczenia w Europie (tzw. stopa zastąpienia wynosi około 76 proc.), ale kraj stoi na krawędzi bankructwa. Bez cięć świadczeń i zwiększania obciążeń pracodawców i pracowników prawdopodobnie się nie obędzie.

Polska takich problemów nie ma. Gospodarka ciągle się rozwija, bezrobocie utrzymuje się na stałym poziomie, a system emerytalny funkcjonuje stabilnie. Nikt emerytom nie zamierza zmniejszać wypłat, a wręcz przeciwnie. Ostatnia waloryzacja o 4,62 proc. jest najwyższą podwyżką w całej Europie.


Moje najnowsze wpisy

 

TVN szuka dziury w całym

czwartek 17/06/2010

TVN24 i TVNCNBC Biznes od kilku dni biją w ZUS zarzucając nam, że nie informujemy klientów o możliwości przeliczenia pobieranego świadczenia. Przytaczają przy tym wypowiedzi…


ZUS pomaga przedsiębiorcom dotkniętym przez powódź

piątek 04/06/2010

Wielka woda, która zalała Polskę pod koniec maja nie musi oznaczać dla poszkodowanych końca świata. Zalane dokumenty, zniszczone wyposażenie firm, utracone zyski - to wszystko…


„Z Życia ZUS” jednym z najlepszych pism firmowych

poniedziałek 31/05/2010

Miło mi poinformować, że wydawany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych miesięcznik „Z Życia ZUS” otrzymał nagrodę w kategorii magazynów wewnętrznych w prestiżowym konkursie „Szpalty Roku 2010”…


Dlaczego ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe?

środa 05/05/2010

Nie trzeba się specjalnie wysilać, żeby znaleźć w Internecie błyskotliwy wywód dowodzący ekonomicznej przewagi wydatków na piwo nad obowiązkowe składki „na ZUS”. W dużym skrócie…


ZUS wprowadza ułatwienia dla przedsiębiorców

piątek 26/03/2010

Koniec z samodzielnym wypełnianiem dokumentów rozliczeniowych przez małych przedsiębiorców. Od marca robią to za nich pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS szykuje też kolejne ułatwienia dla…


Rośnie popularność portalu internetowego ZUS

piątek 26/02/2010

Strona internetowa www.zus.pl jest w czołówce najpopularniejszych witryn instytucji publicznych w kraju.W najnowszym, przeprowadzonym przez firmę Polskie Badania Internetu (PBI) grudniowym badaniu popularności witryn internetowych,…


Super Express kłamie o ZUS

czwartek 25/02/2010

Świat opisywany w kolorowej prasie niewiele ma wspólnego ze światem, w którym żyjemy. Super Express po raz kolejny potwierdził tę starą prawdę, tym razem dopuszczając…


ZUS na nartach, czyli rzecz o hipokryzji

piątek 12/02/2010

W czym lepsi są dziennikarze kolorowych gazet, którzy mogą dowoli szaleć na nartach, podczas gdy wycieczki pracowników ZUS uznawane są za skandal? Przecież finansowane są…


ZUS rusza z radiem w internecie

czwartek 04/02/2010

Miło mi poinformować, że w Internecie ruszyła testowa emisja stacji radiowej "ZUS dla Ciebie". Programu można słuchać pod adresem Nadaje.c om/zusdlaciebie. Przez całą dobę nadawane…


Żeby polubić ZUS trzeba go zrozumieć

poniedziałek 25/01/2010

54 proc. Polaków uważa, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych działa źle – wynika ze styczniowego sondażu Centrum Badania Opinii Społecznej. Dobrą opinię o ZUS ma 22…