Bergman. 100-lecie mitu

14 lipca 2018 r. to dzień setnych urodzin Ingmara Bergmana. Szwedzki reżyser, obok Luisa Buñela i Federico Felliniego, jest uznawany za ikonę światowego kina.

Do polskich księgarń w setną rocznicę urodzin Bergmana trafiła książka Thomasa SjÖberga „Ingmar Bergman. Miłość, seks i zdrada”, a na ekrany polskich kin wszedł właśnie film dokumentalny Jane Magnusson „Bergman. Rok z życia”.

Przed premierową projekcją tego obrazu – w kinie Muranów – doszło do spotkania autora książki o Bergmanie, Thomasa SjÖberga, z polską publicznością.

Jest coraz bardziej oczywiste, że 100-lecie urodzin Bergmana staje się okazją do odbrązowienia jego mitu.
Jane Magnusson w swoim dokumentalnym filmie”Bergman. Rok z życia” skupia się na momencie przejścia reżysera do historii światowego kina.
Wybrała rok 1957, kiedy to Bergman w ciągu kilku miesięcy, w atmosferze twórczej wolności i pasji, mimo braku wystarczających środków, stworzył swoje największe arcydzieła : „Tam gdzie rosną poziomki” i „Siódmą pieczęć”.
W tym też roku otrzymał w Cannes i Berlinie najbardziej cenione przez reżyserów nagrody.
Zdaniem badaczy filmu – właśnie w 1957 roku Bergman przeszedł do historii kina, „trafił do Panteonu światowego filmu”.

W kontekście tytanicznej pracy Bergmana i spektakularnych artystycznych sukcesów, pojawiają się także wątki prywatne, związane z jego ekstrawagancką biografią i wyjątkowo trudnym charakterem.

Nota bene – jubileuszowa książka Thomasa SjÖberga skupia się prawie wyłącznie na tym aspekcie życia Bergmana. Szwedzki pisarz zgromadził wstrząsające świadectwa członków rodziny Bergmana, jego żon, kochanek, współpracowników.
Czytelnik podczas lektury ma prawo co najmniej kilka razy postawić sobie pytanie: „Czy w czasie akcji #meToo Ingmar Bergman w ogóle nie zostałby wykluczony poza nawias światowego filmu?”.

Odpowiedzi na to pytanie, zapewne niezamierzonej w ww kontekście, udziela jeden z bohaterów filmu dokumentalnego Jane Magnusson:
„Gdybyśmy oceniali go jako człowieka, pewnie miałby jeszcze większe kłopoty z prawem niż miał w rzeczywistości. Może nie przeszedł by do historii kina? Ale on już tam jest, bo zrobił te wszystkie filmy i dostał te wszystkie nagrody…”.

Niezależnie od jeszcze wielu innych kontrowersyjnych pytań, jakie widz i czytelnik mogą sobie na temat Bergmana postawić podczas konfrontacji z filmem Magnusson i książką SjÖberga, uważam, że warto zapoznać się z oboma dziełami. Choćby po to, aby wyrobić sobie na temat odbrązowionego Bergmana własne zdanie.

https://www.filmweb.pl/film/Bergman+-+Rok+z+%C5%BCycia-2018-808176