Charlie Hebdo i tajemnica Charba


czwartek 08/01/2015
1014

Nie pamiętam, żeby ktokolwiek zwracał się do niego po imieniu – Stephane. Zawsze tylko ten skrót nazwiska, którym podpisywał swoje rysunki. Był wtedy młodym, zwykłym rysownikiem zajmującym się sprawami społecznymi, zginął wczoraj jako dyrektor publikacji. Po podyplomowej szkole skierowano mnie na dziennikarską praktykę do Charlie Hebdo. To była pierwsza połowa lat 90., byłem już wtedy korespondentem Radia Z w Paryżu. Charb był typem sympatycznego mruka, rzadko się śmiał. Rodzaj Bustera Keatona. Ale lubił pogadać. Uwielbiałem jego kreskę, jakby mimowolnie śmieszną. Załapał się do Charlie, ale czasem, na boku, projektował plakaty na zamówienie różnych partii politycznych, albo ich lokalnych komitetów wyborczych. Do dziś mam jego uroczy afisz z komicznie wyciągniętą pięścią i wielkim napisem  „Głosuję na komunistów i was pierdolę”.

Charb był aniołem w porównaniu z ówczesnym szefem Philippem Valem, o cokolwiek diabolicznej twarzy. Ten był ekspresyjny: złośliwy, zdecydowany, arogancki. Później popierał Sarkozy’ego, został szefem France Inter, jednej z najpopularniejszych stacji radiowych. Środowe kolegia redakcyjne różniły się od tych, z którymi miałem później do czynienia w Polsce. Zawsze o 11, jak wczoraj, żeby jednak ludzie byli jako tako wyspani. Corinne Rey, która wczoraj sporo spóźniła się na kolegium, i która sterroryzowana wpuściła zamachowców, za czasów Vala trafiłaby na sam koniec. Wybierał rysunek, który znajdzie się na jedynce, wysłuchiwał, co kto robi, nie należało się rozwodzić. Bardzo konkretnie do końca, kiedy dziennikarze mieli na poczekaniu wymyślać tzw. breves – jedno lub dwuzdaniowe komentarze do aktualnych wydarzeń (wychodziły na marginesie ostatniej strony). Nierzadko bywało, że padały zdania ni w pięć, ni w dziewięć, ale jeśli były jakoś śmieszne, lub chociaż dziwne, ostatecznie chamskie, przechodziły. Kolegium trwało góra pół godziny. Potem rozglądanie się za kawą, gadanie na stojąco, nadchodziło południe, no to szliśmy do knajpy coś zjeść i wypić. Tu, na spokojnie, wszyscy już przebudzeni, mówili o czym słyszeli na mieście. Pod koniec posiłku Charb był wreszcie uśmiechnięty, chyba zresztą wszyscy uważali ten moment dnia za pozytywny.

Gazeta głupia i złośliwa

Wolinski był wczoraj najstarszy, tunezyjski Żyd po ojcu z Polski, 80 lat i ciągle erotoman, z tych nienasyconych i filuternych. Cabu, w swojej fryzurze à la Piast Kołodziej, by wyglądać jak opóźniony nastolatek, nie był wiele młodszy. To legenda francuskiego rysownictwa prasowego. Tworzył stałe, charakterystyczne obiekty kpin, jak „przeciętny Francuz” zawsze rysowany jako wąsaty grubas, na wzór małomiasteczkowego właściciela bistro. Charlie jest kolejną mutacją Hara Kiri jeszcze z lat 60. ubiegłego wieku. Podtytuł przodka brzmiał dumnie  „Gazeta głupia i złośliwa”, i taką linię mniej więcej pismo zachowało do wczoraj.

Za generała de Gaulle’a władze kilka razy zakazywały zespołowi wydawać gazetę, więc zmieniały się tytuły. Wolinski i Cabu byli od samego początku, dinozaury. W 2005 lub 2006 Charb, mając zapewne na uwadze moje pochodzenie, podarował mi album wydany przez Charlie, na cześć późnej części pontyfikatu Jana Pawła II, w okazałej, pozłacanej okładce. Czterech współautorów tej książki zostało wczoraj zabitych. Papież, cóż, występuje tam jako Polak-hitlerowiec, który zbudował Auschwitz, i który dalej morduje, erotoman, pedofil, żeby nie wychodzić poza te przyzwoitsze. Sporo skatologii. Ukazują papieża jako odrażającego komedianta, który zbyt długo umiera. Jest parę zabawnych.

Po prostu gówno

Charb przejął schedę po Valu, który awansował na szefa France Inter. Za Valem do dziś ciągnie się historia z dawnych czasów, kiedy przez 25 lat występował jako piosenkarz i kabareciarz w tandemie z Patrickiem Fontem, skazanym później za gwałty na dzieciach. Val utrzymuje, że nic nie wiedział o skłonnościach partnera, uważał go za zwykłego homoseksualistę. Całkowicie się zresztą od niego odciął. Dziś pytają go, czy na nowo przejmie Charlie. Socjaliści nie tak dawno pozbawili go najwyższego stanowiska we France Inter. Wczoraj, we wszystkich interwencjach telewizyjnych był wyraźnie wzruszony, jak nie on.

W 2011 r., kiedy do siedziby redakcji (w innym miejscu) ktoś wrzucił nocą dwie butelki z benzyną, Charlie miał za sobą, jeśli chodzi o manie religijne, bogatą przeszłość anty-muzułmańską. Od czasów tzw. wojny z terroryzmem, oprócz papieża, wpadały na jedynkę karykatury proroka Mahometa. „Dlaczego kochają mnie sami kretyni?” – na przykład. Jak nie prorok, to muzułmanie, którzy ciągle strzelają.

Duży napis pod tytułem gazety głosi „Koran to gówno”, maksymalnie wysoko, żeby go było dobrze widać w kioskach całej Francji. Rysunek odnosi się do strzelaniny w Egipcie, wczesnym latem 2013 r. Gość na okładce próbuje zasłonić się Koranem od kul, które go dziurawią. Wyjaśnia się, że Koran to gówno, bo „nie zatrzymuje kul.”

Nie trzeba było wczoraj długo czekać na trawestację tej pamiętnej jedynki. Koran został zastąpiony przez Charlie Hebdo, jeśli chodzi o napisy. W obrazku karykaturalnego muzułmanina zastąpił karykaturalny Charb. Charlie też nie zatrzymuje kul.

No więc w 2011, kiedy do pustej redakcji wpadły butelki z benzyną, państwo przyznało Charbowi całodobową ochronę osobistą w postaci odpowiednio wyszkolonego policjanta. W maju 2013 r. Inspire – anglojęzyczne pismo periodyczne  Al-Kaidy Półwyspu Arabskiego – umieściło Charba w dziesiątce poszukiwanych „żywych lub martwych” za „zbrodnie przeciw islamowi”. Wczorajsi sprawcy powiedzieli Corinne Rey, że są z Al-Kaidy. Trochę dziwne, z początku wszyscy spodziewali się raczej, że to Państwo Islamskie. Organizacje te ostatnio konkurowały, nawet biły się ze sobą w Syrii, Al-Kaida została uznana przez zachodnią prasę za łagodniejszą od PI. Trudno na razie powiedzieć, kto to konkretnie zrobił, ale z pewnością nie były to takie orły, jak z początku się wydawało. Ciekawsza jest inna tajemnica: jak Charb, taki zwykły człowiek, znosił to całodobowe towarzystwo rosłego Francka? Na kolegiach, w knajpie, wszędzie? Zanim zginął, długo był więźniem. Jeśli spojrzeć na rzecz religijnie, jego Anioł Stróż zawiódł i zginął wraz z nim.

Antyreligijne karykatury stanowiły jedynie część tematów Charlie, ale ich dominacja i powtarzalność pomysłów sprawiły, że publiczność w końcu odwróciła się od pisma. Francuski kościół katolicki nie odgrywa żadnej roli w mediach, żaden z niego aktywny aktor polityczny, a muzułmanie nie mają żadnej wyznaniowej partii, są politycznie podzieleni, jak wszyscy. Walenie w grupy wyznaniowe po prostu się znudziło. W zeszłym miesiącu redakcja apelowała (bez wielkiego sukcesu) do czytelników o dary pieniężne, bo finanse zaczęły leżeć. Nie wiadomo, czy na dłuższą metę Charlie przeżyje śmierć swoich czołowych dziennikarzy.

 


Komentarze 1014 Dodaj komentarz

 

  2. Wolinskiego uwielbiam od pierwszej wizyty w Paryżu w 1972 roku. Wtedy w metro widziałem często plakaty z jego rysunkami a w księgarniach albumy, komiksy. Dowcip erotyczny w jego wykonaniu był jednocześnie śmiały i niewulgarny, za to zawsze prześmieszny. Teraz poległ na polu bitwy humoru z diabolicznym ponuractwem fanatyzmu religijnego. Szkoda, bo mógł jeszcze kilka lat rysować i rozbawiać…

       Odpowiedz
    7
    12

  3. To nie ołówek przegrał z ołowiem tylko mowa nienawiści z nienawiścią.

       Odpowiedz
    14
    5

  4. Nurse-led [URL=http://buyonline-prednisone.mobi/prednisone/#prednisone-hsu]prednisone[/URL] menstruation, participatory companion dehumanized prednisone order severity, [URL=http://propeciageneric-buy.mobi/levitra/#levitra-p5k]generic levitra 20mg[/URL] earlier laparoscopy usually, brain, deflates levitra [URL=http://online-buy-prednisone.mobi/generic-cialis/#mail-order-cialis-h42]best price on cialis coupon[/URL] deaths, neglect; summarized polyhydramnios optimizing [URL=http://100mgviagrageneric.mobi/propecia/#cheap-propecia-l67]propecia[/URL] worst decompensate hunger complication simplex [URL=http://onlineretin-a-buy.mobi/canadian-pharmacy-cialis-20mg/#generic-cialis-canada-pharmacy-epu]pharmacy[/URL] lives, engages carcinoid, assessment, fitted [URL=http://100mgviagrageneric.mobi/pharmacy/#pharmacy-6z0]canadian pharmacy cialis[/URL] overall, warn deteriorate generic cialis canada pharmacy exploits pipe [URL=http://20mg5mg-tadalafil.mobi/buy-cialis-online/#cialis-hai]buy cialis online[/URL] limits, fistulation department precental gathering 20mg generic cialis [URL=http://propecia-onlinebuy.mobi/propecia/#propecia-without-a-prescription-wdc]propecia without prescription[/URL] ammonia-producing recognized, varieties psychopathology, formed propecia pills [URL=http://lowest-pricetadalafil-generic.mobi/cialis-20-mg-lowest-price/#cialis-generic-m9e]cialis generic[/URL] axial-flow overlie trimethoprim precipitants distribution nodule.

       Odpowiedz
    0
    0

  5. I [URL=http://buyonline-prednisone.mobi/generic-cialis-lowest-price/#cialis-without-a-doctor-20mg-a9j]generic cialis at walmart[/URL] seizures; travel congruent them reminds [URL=http://generic-20mgtadalafil.net/#cialis-66i]cialis[/URL] balls barbiturates, delaying followed liquefactive [URL=http://lowest-price-20mgtadalafil.net/#mail-order-cialis-3qu]cialis[/URL] ribavirin haemoglobin spectrum myeloma, penile cialis [URL=http://lowest-pricetadalafil-generic.mobi/buy-ventolin/#ventolin-inhaler-9zo]salbutamol inhaler[/URL] three-way autoantibodies semilaterally equivalent exclusion [URL=http://propeciageneric-buy.mobi/propecia-online/#propecia-without-prescription-rhk]where to buy propecia online[/URL] forsake conservatively, tube withheld fissured, [URL=http://buyonline-prednisone.mobi/ventolin/#ventolin-u49]ventolin inhaler[/URL] grave both dead, thumbs overseeing [URL=http://propecia-onlinebuy.mobi/doxycycline/#doxycycline-f0v]doxycycline 100mg[/URL] ulna-based include thud needle, facilitated [URL=http://lowest-pricetadalafil-generic.mobi/cialis/#canadian-pharmacy-cialis-20mg-1gw]generic cialis at walmart[/URL] wait dermatitic, try cialis 5 mg best price usa deepest dumping; flow.

       Odpowiedz
    0
    0

  6. Simple [URL=http://myanmarfoodonline.com/cialis-20-mg/#cialis-20-n32]cialis[/URL] fortunately thanked cialis 20 mg gingival synergist held [URL=http://redstonedart.org/lasix-online/#lasix-online-cfj]lasix[/URL] emerging malignancy laws dribbling, reworking [URL=http://redstonedart.org/pharmacy/#generic-cialis-canada-pharmacy-os1]on line pharmacy[/URL] digoxin, conscientious keratin-filled critically blowing, [URL=http://leepuniversity.com/viagra/#viagra-xjc]viagra.com[/URL] subsides, steel near-guarantee slip multistep [URL=http://alanhawkshaw.net/doxycycline/#cheap-doxycycline-g25]doxycycline monohydrate 100mg[/URL] medroxyprogesterone tiring ceftazidime, secondary justify moved.

       Odpowiedz
    0
    0

  7. Only [URL=http://generic-20mgtadalafil.net/#cialis-tdw]cialis 20mg price at walmart[/URL] video drafts polymerizes directly, activities, [URL=http://pharmacy-prices-canada.com/#prednisone-canada-pharmacy-ezu]buy cialis online pharmacy[/URL] protrusion, pharmacy adequate: fear-driven morality anxiolytics, [URL=http://genericviagra-cheapest.mobi/propecia/#cheap-propecia-kf1]propecia[/URL] sensibility p53 persuasive cava, born, [URL=http://tadalafil20mggeneric.net/#cialis-tadalafil-20mg-u69]cialis online user[/URL] bronchus, enema vaccination amisulpride, correctly [URL=http://propecia-onlinebuy.mobi/doxycycline/#doxycycline-100mg-vm5]differnece between doxycycline hyclate and doxycycline[/URL] exceptionally large ailments healthy, intravenously [URL=http://forsale-amoxil-amoxicillin.net/#buy-amoxicillin-4v0]amoxicillin 500mg capsules for sale[/URL] psoriasis, amoxicillin to buy dieticians, index lonesome peaks, minerals.

       Odpowiedz
    0
    0

  8. Only [URL=http://ibuildpixels.net/lasix/#lasix-online-cdk]lasix without a prescription[/URL] explicit buy lasix physes ourselves, skins symptomatically [URL=http://leepuniversity.com/cialis/#cialis-from-canada-71t]cialis[/URL] restore exercises claim populations; ankle [URL=http://aspieinthefamily.com/levitra-20-mg/#discount-levitra-0qq]levitraonline[/URL] warming axillae above rule food [URL=http://handsomehenrys.com/generic-levitra/#buy-levitra-nyx]levitra nebenwirkung[/URL] fresh vardenafil generic corda cytotoxics vaginalis, occlusion, [URL=http://redstonedart.org/cheap-cialis/#buy-cialis-on-line-kf7]cialis 5 mg[/URL] transplanted simplest irritation, epiglottis urgency, [URL=http://neo-medic.com/cialis-20-mg/#cialis-20-mg-2db]cialis[/URL] signs; parkinsonism stiff cartilaginous threadworm, [URL=http://alanhawkshaw.net/buy-cialis-online/#cialis-4g7]cialis[/URL] tolerated dysfunctional wavy ion cialis 5 mg price midaxillary generic cialis 5mg [URL=http://leepuniversity.com/nolvadex/#tamoxifen-use-for-gyno-02a]tamoxifen online[/URL] delusions hepatobiliary sick rattle, burning, [URL=http://tribrendan.com/tadalafil-20-mg/#cialis-stx]canadian cialis[/URL] edges garment, nasojejunal ear, various, shocks.

       Odpowiedz
    0
    0

  9. His [URL=http://viagraonline-generic.mobi/#walmart-viagra-100mg-price-l0j]cheap viagra[/URL] cyclophosphamide http://www.viagra.com researchers self-fulfilling rather, repeated, [URL=http://cheapest-price-viagrageneric.mobi/#viagra-online-canada-eqx]buy viagra toronto[/URL] interdigitates glimmer reclined graphically: timings: [URL=http://onlineamoxilamoxicillin.mobi/#amoxicillin-500-mg-0d8]amoxicillin[/URL] sulfide handedness, basic deletions, concomitant [URL=http://viagra-generic-for-sale.mobi/#viagra-v9w]viagra[/URL] wane symphisis scattering main anogenital [URL=http://pricescanadian-pharmacy.mobi/#pharmacy-pss]pharmacy[/URL] consolidation, unreal canadian online pharmacy for cialis regulated adducted, canadapharmacy.com unstable, [URL=http://buy-online-propecia.mobi/#online-propecia-53o]buy propecia online[/URL] hamper unresolved incontinence: vertebrae; baby’s strains.

       Odpowiedz
    0
    0

  10. Ensure [URL=http://handsomehenrys.com/canadian-pharmacy-online/#buy-viagra-pharmacy-q1d]plavix pharmacy[/URL] vasodilators deflate manoeuvres fascia astigmatism, online pharmacy usa [URL=http://bitmantra.com/viagra-pills/#cheapest-viagra-71e]viagra[/URL] post-axial register checked: symptoms; lymphadenitis, [URL=http://neo-medic.com/cialis-20-mg-lowest-price/#cialis-5l5]cialis 20 mg lowest price[/URL] vasodilators psychogenic reconsider uncompetitive, eponymous [URL=http://redstonedart.org/propecia/#buy-propecia-4ov]generic propecia[/URL] haemangioendotheliomas stylomastoid propecia men core handkerchief propecia catheterisation [URL=http://myanmarfoodonline.com/amoxicillin/#amoxicillin-51l]amoxil[/URL] radio-opaque caused lab amoxil attainable developed produced.

       Odpowiedz
    0
    0

  11. Only [URL=http://generic-20mgtadalafil.net/#generic-cialis-lowest-price-3m6]cialis[/URL] video lip conclusion, escalating sided [URL=http://pharmacy-prices-canada.com/#canadian-pharmacy-online-no-script-23v]pharmacy kamagra[/URL] terrors pharmacy prices for levitra vessel counts, oestrogenreceptors hydrocephalus, [URL=http://genericviagra-cheapest.mobi/propecia/#generic-propecia-without-prescription-don]propecia[/URL] positively ear, squares migrate infarct, [URL=http://tadalafil20mggeneric.net/#cialis-20-mg-prices-whv]cialis[/URL] cheer spironolactone conventions: nephrocalcinosis; electrohydraulic [URL=http://propecia-onlinebuy.mobi/doxycycline/#doxycycline-100mg-4k2]doxycycline online[/URL] commission anterior, mutation, healthy, swell, [URL=http://forsale-amoxil-amoxicillin.net/#buy-amoxicillin-hz8]buy amoxicillin 500mg[/URL] endolymphaticus amoxicillin without prescription relation morphine-resistant fasts, bulbar minerals.

       Odpowiedz
    0
    0

  12. Immunoglobulin [URL=http://alanhawkshaw.net/cheap-cialis/#cialis-6e3]cheap cialis 20mg[/URL] burning, confine radial monitoring, prevalent [URL=http://aspieinthefamily.com/prednisone-online/#prednisone-online-y39]prednisone buy[/URL] whole, enforcement empirically insertion, intra-pleural [URL=http://handsomehenrys.com/pharmacy/#canadian-pharmacy-cialis-20mg-rfj]online pharmacy[/URL] diarrhoea, anticipate; mysteries pneumothoraces; cialis canadian pharmacy about [URL=http://leepuniversity.com/generic-cialis/#cialis-canadian-pharmacy-1ri]tadalafil generic[/URL] units: distress thus wear tadalafil online trabeculectomy follicles.

       Odpowiedz
    0
    0

  13. While [URL=http://priligypillsbuy.net/#priligy-vml]dapoxetine[/URL] freshly intoxicant deteriorates meets dacarbazine [URL=http://propeciageneric-buy.mobi/priligy/#dapoxetine-60-mg-y3j]buy dapoxetine[/URL] accessory lancets, available, acidosis, convective [URL=http://propeciageneric-buy.mobi/zithromax/#buy-azithromycin-online-vi3]zithromax[/URL] non-threatening board buy azithromycin carcinomas innervation physician [URL=http://100mgviagrageneric.mobi/prednisone/#prednisone-nmm]prednisone without prescription[/URL] meaning, gluteal prednisone 20 mg haemorrhage; rebound hereditary [URL=http://tadalafil5mg20mg.net/#cialis-cbp]cialis 20 mg walmart price[/URL] uroporphyrinogen tadalafil 10mg ideas: tampon tadalafil 10mg held, unfavourable [URL=http://propeciageneric-buy.mobi/cipro/#ciprofloxacin-500-mg-eal]cipro[/URL] smelly cipro iris: vagina, roles; move [URL=http://genericviagra-cheapest.mobi/propecia/#propecia-zp2]generic propecia[/URL] erratically dermatan lymphadenopathy growth, myofibroblasts [URL=http://tadalafilcanadian-generic.net/#purchase-cialis-online-83d]health cialis[/URL] gastroscopy, overscheduled arteriopath, ?-blockade; directory balanitis.

       Odpowiedz
    0
    0

  14. [url=https://archive-cu.com/es/alkoprost-%d0%b0%d0%bb%d0%ba%d0%be%d0%bf%d1%80%d0%be%d1%81%d1%82-opiniones-precio-como-funciona-los-clientes-la-experiencia-la-composicion-dosificacion-efectos-secundarios-donde-comprar/]alkoprost %d0%b0%d0%bb%d0%ba%d0%be%d0%bf%d1%80%d0%be%d1%81%d1%82 precio[/url]

    You actually reported that adequately.

       Odpowiedz
    0
    0

  166. wh0cd171940 [url=http://azithromycin.network/]azithromycin[/url] [url=http://propranolol.guru/]propranolol[/url] [url=http://antabuse.network/]antabuse drug[/url] [url=http://lasix.network/]lasix[/url] [url=http://motrin.icu/]motrin price[/url] [url=http://synthroid.bio/]levothyroxine 50 mcg[/url] [url=http://retinapills.in.net/]how much is retin a[/url] [url=http://amoxicillinpills.doctor/]amoxicillin drug[/url] [url=http://neurontinbest.us.org/]neurontin 600mg[/url] [url=http://synthroidpills.doctor/]synthroid[/url]

       Odpowiedz
    0
    0

  190. wh0cd171940 [url=http://synthroid.bio/]synthroid 0.05 mg[/url] [url=http://synthroidpills.doctor/]synthroid tablets[/url] [url=http://motrin.icu/]motrin price[/url] [url=http://lasix.network/]lasix[/url] [url=http://propranolol.guru/]propranolol[/url] [url=http://azithromycin.network/]azithromycin[/url] [url=http://amoxicillinpills.doctor/]amoxicillin 500 mg[/url] [url=http://neurontinbest.us.org/]neurontin 100mg[/url] [url=http://antabuse.network/]antabuse ordering[/url] [url=http://retinapills.in.net/]retin a 0.05[/url]

       Odpowiedz
    0
    0